مسئله بحران آب
مسئله آب یکی از اصلی ترین چالش هایی است که امروزه کل کشور را درگیر کرده است و تهدیدی جدی به حساب می آید. ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی یکی از کشورهای خشک و نیمه خشک به حساب می آید.
بر اساس آمار منتشر شده، 17 کشور دنیا که بخش عمده ای از آنها در منطقه خاورمیانه و آفریقا قرار دارند با خشکسالی مواجه بوده و با تنش آبی بالا دست و پنجه نرم می کنند. قابل توجه است که در میان این کشورها، ایران رتبه پنجم را به خود اختصاص داده است.
برای بحران آب در ایران می توان دلایل و موارد مختلفی را مطرح کرد که اصلی ترین آنها به شرح زیر می باشند:
رشد جمعیت
رشد جمعیت نیاز به منابع آبی را در دهه های اخیر افزایش داده که خود تهدید جدی برای مسئله آب محسوب می شود و همسو شدن خشکسالی با روند افزایش جمعیت سبب کاهش منابع آب های زیرزمینی و ذخایر سد ها شده است.
عدم رعایت استانداردها در کشاورزی و بخش صنعتی
استفاده از روش های آبیاری غرقابی، آبیاری فضای سبز شهری و شست و شوی معابر با آب آشامیدنی از مشکلات جدی در ایران است که عدم توجه به این موضوعات، موجب تشدید بحران آب می شود. رعایت نکردن استانداردها در کشاورزی و بخش های صنعتی و حتی زندگی روزمره افراد باعث مصرف بی رویه آب و افزایش مصرف آب در مقایسه با سایر کشور ها شود.
تحریم و پیامد های آن
یکی از اصلی ترین بخش هایی که مصرف قابل توجهی از آب را به خود اختصاص داده است، کشاورزی است که بیشترین مصرف آب در مقایسه با سایر بخش ها مربوط به این حوزه است. تهیه مواد غذایی از مهم ترین نیازهایی است که دولت ها باید در برآورده کردن آن کوشا باشند و با وجود ریسک تحریم های اقتصادی، دولت باید در تولید محصولات کشاورزی استراتژیک، خودکفا باشد. تولید این محصولات کشاورزی و رسیدن به خودکفایی احتیاج به مصرف آب بیشتر دارد و استفاده بیش از حد آب، کاهش منابع محدود آب را به دنبال خواهد داشت.
راهکارهای مدیریت آب
برخی از مواردی که منجر به بحران آب می شوند غیرقابل کنترل هستند؛ مانند مسئله خشکسالی و کاهش بارندگی اما موارد دیگر را با استفاده از اصلاح الگوی مصرف، مدیریت صحیح و استفاده از فناوری و تکنولوژی های پیشرفته می توان کنترل کرد.
از جمله راهکارهای مدیریت آب می توان به استفاده از آب شیرین کن های صنعتی، اصلاح تاسیسات آبرسانی و جداسازی آب شرب و غیرقابل شرب اشاره کرد.
استفاده از آب شیرین کن صنعتی
در برخی مناطق کویری، مرکزی و شرقی ایران اغلب منابع آبی به دلیل شوری و وجود سطح بالای املاح در آنها، غیرقابل شرب هستند. برای تبدیل این منابع به آب شرب می توان از آب شیرین کن های صنعتی استفاده کرد. این آب ها می توانند منابع مناسبی برای آبیاری زمین های کشاورزی باشند.
جداسازی آب شرب و غیرقابل شرب
یکی از اصلی ترین مواردی که موجب کمبود و بحران در حوزه آب می شود این است که برای شست و شو، حمام و آبیاری فضای سبز از آب قابل شرب استفاده می شود. اغلب کشورهای توسعه یافته با جداسازی آب شرب و غیرقابل شرب روند استفاده از منابع آبی خود را با شیوه بهتری مدیریت می کنند.
اصلاح تاسیسات آبرسانی
استفاده از تاسیسات غیر استاندارد در شبکه های آبرسانی شهری و مناطق مسکونی از دیگر مواردی است که موجب هدر رفتن آب می شود. بررسی و اصلاح وضعیت این تاسیسات، کمک شایانی را در راستای کنترل بحران آب می کند.